Öğrenci Başarısında Ailenin Rolü 

Ailenin Sahip olduğunu Yüksek Motivasyon her zaman öğrenci için faydalı mıdır?

Ailelerin sahip olduğu yüksek motivasyon her zaman başarıya yol açmaz, bazı öğrencilerin özgüvenini zedeleyebilir. Yüksek motivasyonu olan anne babalar çocuklarının hep daha başarılı olmalarını isterler. Bu durumda çocuk sürekli kendisini kanıtlama çabasına girer. Anne babanın onayını almak için sürekli bir şeyler yapar, kendisini kanıtlamak için olduğundan daha büyük, daha iyi, daha başarılı görünmeye çalışır, kendi isteklerini göz ardı edip ailesinin istediği mesleği seçebilir. Bu durumda çocuk başarılı olmaya değil de anne babasını tatmin etmeye odaklanmıştır. Yüksek motivasyonu olan anne babalar farkında olmadan çocuklarına zarar verirler, bu nedenle ailenin motivasyonu gerçekçi olmalı, çocuktan yapabileceği kadarı beklenmelidir. Bu noktada önemli olan husus, çocuğun içsel motivasyona sahip olmasıdır. Hepimiz dışarıdan kontrol edilmek yerine kişisel özerkliğe, özgür iradeye ve kişinin kendi davranışlarını kendisinin seçtiğini hissetmeye yönelik içsel bir ihtiyaca gereksinim duyarız. Seçim, kontrol duygusunu hissetmedeki en gerekli öğedir. Önüne seçimler sunulduğunda insanlar, belirsiz seçenekler arasından seçim yapmayı değil anlamlı bir karar vermek için gereken bilgiye sahip olmayı isterler. Eğer bir seçim yapıldıktan sonra ortaya kısıtlamalar çıkacaksa, çocuklar da aynı şekilde o seçimden pek fayda sağlamazlar. Şüphesiz ki her anne-baba okulda çocuğunun başarılı olmasını ister. Okul başarısında eğitim sistemi, okul, müfredat, öğretmen gibi faktörlerin yanında çocuğun kapasitesi, istekli oluşu ve çalışması da önemlidir. Bunun yanında anne-baba da kendi üzerine düşeni yapar, çocukla ve öğretmenleriyle iyi diyalog içinde olup çocuğun bireysel farklılıklarına göre ihtiyaçlarını karşılarsa başarı da o oranda yükselir.                                    Anne-Babalar için Çocukların Okul Başarısını ve İçsel Motivasyonunu Arttırmaya Yönelik Öneriler

• Çocuğa sorumluluk duygusu verilmesi becerilerinin ortaya çıkmasını sağlar. Bu nedenle yaşına, uygun yapabileceği görevler verin, sorumluluk duygusunu arttırmaya çalışın.

• Çocuğunuza öğüt vermek yerine alternatif çözüm yolları veya seçim hakkı sunun.

"Akşamları kitap oku" veya "artık ders çalış" demek yerine; "ne tür bir kitap okumak istersin?, önce matematik mi Türkçe mi çalışmak istersin?" Şeklinde soru sorarak seçim hakkı sunabilirsiniz. Öğrenci iki seçenekten birini seçme zorundalığı hissedip, özerklik duygusu gelişecektir.

• "Yapıcı" Geribildirimler verin. -Meli-malı kelimeleri dikkatli kullanılmalı.

"Bu yıl mutlaka kazanmalısın" türünden zorunluluk ifade eden cümleler öğrencinin kaygısının artmasına neden olmaktadır. Bu tür zorunluluk ifade eden sözleri mümkün olduğunca az kullanmaya çalışın.

"Artık netlerini yükselt" demek yerine; geçtiğimiz ay yapılan deneme sınavlarındaki netlerin daha yüksekti, ama düştüğünü fark ediyorum. Bunun tekrar aynı şekilde olmaması için bir dahaki sefere ne yapabilirsin/yapabiliriz?" şeklinde ona yardımcı olabileceğinizi anlatan cümleler kullanabilirsiniz

"Çok az ders çalışıyorsun o yüzden ders notların düştü." demek yerine, "Bugünlerde çabaladığının farkındayım, daha başarılı olabilmen ve ders notlarının yükselmesi için daha farklı neler yapabiliriz?"

• Çocuğunuza amaç ve hedef belirlemesinde yardımcı olun

• Huzurlu ortamın çocuğun performansını olumlu bir şekilde arttıracağını unutmayın.

"Üzerinde konuştuğumuz şey hakkında biraz daha düşünmeni isterim. Daha sonra/yarın/uygun olan başka bir zamanda bir araya gelip üzerinde daha fazla konuşabiliriz"

• Çocuğunuza yapabileceğiniz en büyük yardım ilgi ve yetenekleri doğrultusunda onu yönlendirmektir. İlgi ve yeteneklerini keşfedebilmesi için ona rehberlik edin.

• Kontrolcü yaklaşım yerine destekleyici yaklaşımı benimseyin.

"Bazen bilgisayar oyunları oynamak çok eğlenceli olabilir, ama son zamanlarda bu durumun seni olumsuz etkilediğini düşünüyorum. Bu gözlemimi seninle paylaşmak istedim, bu konu hakkında sen ne düşünüyorsun? "

• Bir sonraki sınava odaklanmalarına yardımcı olun.

• Çocuğunuzun geleceği konusundaki endişeleriniz çocuğunuza yansır.

Bu nedenle öncelikle aileler kaygılarını azaltmaya çalışmalıdırlar. Kaygı gelecekle ilgili seyredilen olumsuz bir filmi andırır. Ve bu filmin sonu her zaman için felaketlerle biter. Yoğun kaygı yaşayan kişiler geleceği düşünmekten, bugünü kullanamazlar. Sizin sınav sonucu ile aşırı meşgul olmanız, çocuğunuzun da bu yönde meşguliyetini artıracaktır. Çocuğunuza yardımcı olmak için çocuğunuzun bugünkü yaptıkları ile ilgilenebilirsiniz.